Topluluk Bitki Çeşidi Haklarına İlişkin Avrupa Birliği Konseyi Tüzüğü Türkçe Çevirisi
CPVO Haz 27, 2024
Topluluk Bitki Çeşidi Haklarına İlişkin 27 Temmuz 1994 Tarih ve 2100/94 Sayılı Avrupa Birliği Konseyi Tüzüğü, 1991 UPOV Sözleşmesi esas alınarak düzenlenmiştir. Bu Tüzükle, tüzel kişiliğe sahip, topluluk ıslahçı hakkı düzenlemelerini yürütecek Topluluk Bitki Çeşidi Ofisi (CPVO) kurulmuştur.
Tüzüğün amacı, topluluk bitki çeşidi hakkı adıyla yeni bir fikri mülkiyet hakkı ihdas etmektir. Tüzük, ulusal bitki çeşitleri hakkı düzenlemelerinden bağımsız, ancak ulusal bitki çeşitleri hakkı düzenlemeleriyle birlikte kurgulanmıştır. Diğer bir ifadeyle, ıslahçı hakkı ile ilgili ulusal rejimler yanında, Topluluk düzeyinde geçerli bir topluluk bitki çeşidi hakkı kabul edilmiştir.
Topluluk düzeyinde ıslahçı hakkı, ulusal bitki çeşidi düzenlemeleri ile birlikte olması tasarlanmasına karşın, aynı bitki çeşidi için alınan bir CPVR hakkı ile, ulusal bitki ıslahçı hakkı veya patent hakkının birlikte etkili olmasına izin verilmemiştir (CPVR m.92). Bir CPVR hakkı verildiğinde bu hak, ulusal ıslahçı hakkını etkisiz hale getirmektedir. Bu nedenle, başvuran kişi, bir CPVR korumasına mı yoksa ulusal korumaya mı ihtiyaç duyduğunu belirlemelidir. Kişiyi her iki yola da başvurmasını engelleyen bir hüküm yoktur. Ancak bir CPVR hakkı verilmesi ulusal ıslahçı hakkının etkisiz olmasına neden olur.[1]
Tüzüğün uygulanmasını gösterir nitelikte 3 ayrı tüzük daha yürürlüğe sokulmuştur:
- Tüzüğün CPVO nezdinde uygulanmasına ilişkin 31 Mayıs 1995 tarihli 1239/95 sayılı Tüzük (“Uygulama Tüzüğü”)
- CPVO’ya ödenecek ücretlere ilişkin 31 Mayıs 1995 tarihli 1238/95 sayılı Tüzük
- Tarımsal İstisna (çiftçi istisnası) uygulamasını düzenleyen 24 Temmuz 1995 tarihli 1768/95 sayılı Tüzük.
Tüzük ve uygulaması, Türk bitki çeşidi ıslah hukuku ve Türk ıslahçıları bakımından özel öneme sahiptir. Türk ıslahçılar, Avrupa’daki hukuk düzenini bilmeli ve ihracat kararlarına göre yapılacak tescili belirleyerek bir yol çizmelidir. Tüzük’ün Türk ıslahçıları için önemi nedeniyle IPRA tarafından Türkçe çevirisi yapılmıştır. Çeviriye buradan erişim sağlayabilirsiniz.
[1] “Sınai Mülkiyet Hakları Çerçevesinde Yeni Bitki Çeşitleri Üzerindeki Islahçı Hakkının Korunması”, Mustafa Tüysüz, s. 37