Islahçı hakkı, sahibine çeşit üzerinde ne yetkiler verir?

Islahçı hakkı ile hak sahibine tanınan yetkiler, Kanun’un 14/1 maddesinde altı bent halinde sayılmıştır. Hak sahibine tanınan yetkiler UPOV Sözleşmesi’nin 14. maddesinde, CPVR’nün ise 13. maddesinde benzer şekillerde düzenlenmiştir.

Korunan çeşidi kapsayan üretim veya çoğaltım, çoğaltım amacıyla hazırlama, satışa sunma, satış veya diğer yollarla pazarlama, ihraç, ithal ve bu sayılan amaçlarla depolama fiilleri ıslahçı hakkı sahibinin iznine tabidir. Esas itibariyle korunan çeşitten türetilmiş çeşitler, korunan çeşitten açıkça farklılık arzetmeyen çeşitler ve üretimi sürekli olarak korunan çeşidin kullanımını gerektiren çeşitler de hak sahibinin yetkilerinin kapsamındadır. Hak sahibi bu yetkilerini söz konusu çeşitlerin çoğaltım materyali, hasat edilmiş materyali ve öngörülmüşse doğrudan hasat edilmiş materyalden imal edilen mamul maddeleri üzerinde kullanabilecektir (UPOV m. 14). Özel amaçlı fiiller, deney amaçlı fiiller ve başka çeşitlerin ıslahı amacıyla gerçekleştirilen fiiller hak sahibinin iznini gerektirmeyecektir (UPOV m. 15/1). Yine bunun gibi UPOV üyesi ülkeler mevzuatlarında çiftçi istisnası tanıyabilecektir (UPOV m. 15/2).